Als je dacht dat de puberteit het lastigste is om mee om te gaan in een traditioneel gezin, wacht dan maar tot je een puber in je stiefgezin hebt. De mix van hormonen, identiteitscrisis en de zoektocht naar autonomie maakt pubers de ultieme test voor elke stiefouder.
Laura (42) is sinds twee jaar samen met Tom, de vader van Max (16). Max had nooit veel interesse in haar als stiefouder. Hij was loyaal aan zijn moeder en vond het vervelend dat Laura steeds probeert een band met hem op te bouwen. Op een avond, toen Laura het eten had klaargemaakt, reageerde Max geïrriteerd: “Waarom ben jij altijd zo aanwezig? Je bent mijn moeder niet.”
Laura voelde zich gekwetst, maar begreep dat dit vooral te maken had met Max’ behoefte aan onafhankelijkheid. In plaats van hem te blijven betrekken, gaf ze hem wat ruimte en zocht momenten om zonder druk, contact te maken, zoals samen koken of een film kijken. Langzaam begon Max haar op een meer ontspannen manier te benaderen. Hij zei af en toe iets over school of een film die hij had gezien, en stapje voor stapje ontstond er een band.
Les uit de casus: Pubers willen zich vaak losmaken van hun ouders, maar zoeken tegelijkertijd naar verbinding. Als stiefouder kun je dat niet forceren. Geduld en ruimte geven werkt vaak beter dan proberen een band te creëren onder druk.
1. Het losmakingsproces: “Ik wil geen extra ouder”
Pubers zijn in de fase van losmaken van hun ouders en het ontdekken van hun identiteit, en dat kan behoorlijk botsen met de rol van de stiefouder. Terwijl jij als stiefouder probeert een band op te bouwen, probeert je puber steeds meer onafhankelijk te worden, met als gevolg dat ze zich distantiëren van jou. Het simpele feit dat je geen van hun ouders bent, kan je in hun ogen direct de status van “gezagsfiguur” ontnemen. Ze willen niet dat je je bemoeit met hun keuzes, hun emoties, of zelfs hun ruimte. Wat voor jou een poging tot verbinding is, voelt voor hen als een inbreuk op hun vrijheid.
- Hormonen en stemmingswisselingen: Een tsunami van emoties
De puberteit zorgt voor een emotionele achtbaan. Hormonale schommelingen brengen stemmingswisselingen, en dat maakt de omgang met je bonuskind allesbehalve voorspelbaar. De ene minuut zit je puber rustig op de bank, de volgende minuut krijg je een ‘grote mond’, omdat je te veel zegt of te hard ademt. Als stiefouder heb je vaak het gevoel dat je niet weet hoe je moet reageren, je wilt de balans bewaren, maar het is niet altijd duidelijk waar je grenzen liggen. Dat moment dat je puber zich omdraait en ongevraagd begint te schreeuwen over iets kleins, kan je echt uit balans halen. Waarom moet je altijd zo reageren? vraag je je af. Toch is dit gedrag vaak een uiting van onbeheerste emoties, iets waar pubers in een stiefgezin al helemaal geen grip op lijken te hebben.
- Vrienden versus stiefgezin: Waar blijf jij?
Pubers hebben het druk. Ze zijn constant bezig met vrienden, social media en alles wat de buitenwereld hen te bieden heeft. Gezinstijd staat onderaan hun lijstje van prioriteiten, zeker als je als stiefouder probeert deel uit te maken van die tijd. Dit is vaak frustrerend voor de stiefouder, die graag meer verbinding wil maken. Als jij als bonusouder probeert te investeren in tijd samen, voelt het vaak alsof je in hun ogen gewoon een bijrol speelt in het gezinsspel. Jij bent de ‘extra volwassene’ die zich probeert te mengen, maar eigenlijk niet helemaal geaccepteerd wordt. Dat is niet altijd makkelijk om te verwerken. Pubers hebben simpelweg weinig tijd voor ‘die extra ouder’.
- Harmonie in het stiefgezin: Waar mag ik me wel mee bemoeien?
Een van de grootste uitdagingen van stiefgezinnen is het zoeken naar harmonie. Als stiefouder wil je de boel niet verstoren, maar tegelijkertijd is het soms moeilijk om de juiste balans te vinden. Wanneer mag je je bemoeien met school, huiswerk, of relaties met vrienden? Wanneer is het jouw taak om een grens te stellen? Je wil geen conflict, maar tegelijkertijd wil je ook geen ‘minderwaardige’ ouderrol spelen. Het blijft een vraag die veel stiefouders bezighoudt: Waar ligt mijn plek in dit gezin? Te vaak voel je je als stiefouder onzeker over wanneer je wel of niet je stem mag laten horen.
- Verdraagzaamheid voor de ‘Grote Mond’
Misschien wel het moeilijkste aspect van pubers in stiefgezinnen is het omgaan met de grotere mond die vaak gepaard gaat met de puberteit. Waar je in een traditioneel gezin misschien je eigen kinderen wat kunnen corrigeren, voelt een stiefouder zich vaak onhandig als ze een ‘grote mond’ van een puber moet incasseren. Wanneer is het je taak om te zeggen “Doe normaal” en wanneer is het gewoon puberaal gedrag waar je doorheen moet kijken? Die balans vinden is moeilijk, zeker wanneer je niet altijd de autoriteit hebt die een biologische ouder misschien wel heeft.
Conclusie: Geduld en grenzen stellen
Pubers in stiefgezinnen zorgen voor een constante uitdaging, maar ook voor groei. Het is belangrijk om geduld te hebben, maar tegelijkertijd je eigen grenzen te stellen. De hormonale stormen zullen uiteindelijk kalmeren, en hoewel de band met je bonuskind misschien langzaam opbouwt, is het ook belangrijk om te accepteren dat deze niet altijd precies is zoals je je had voorgesteld. Het draait allemaal om balans: tussen loslaten en verbinden, tussen geduld en grenzen stellen, en tussen de chaos van puberteit en de zoektocht naar harmonie in het gezin.
Ik gaf een masterclass over pubers in het stiefgezin, wil je die ontvangen? Reageer met puber onder deze post!
Marieke
Stiefexpert
