In een stiefgezin gebeurt het maar al te vaak: het bonuskind dat opeens een soort ‘postbode’ wordt tussen de verschillende volwassenen in zijn of haar leven. Een boodschap van moeder naar vader, van vader naar stiefvader. Hoewel dit misschien handig lijkt, legt het een emotionele last op het kind die niet bij hen hoort. Het is belangrijk om te beseffen dat kinderen geen boodschappers zijn, zij verdienen een veilige plek, vrij van conflicten en volwassen verantwoordelijkheden.
Waarom gebeurt dit?
Het gebruik van een kind als postbode komt vaak voort uit ongemak of spanningen tussen volwassenen. Misschien willen ouders niet direct met elkaar praten, of vermijden ze confrontaties. Maar wat onschuldig lijkt, zoals “Kun je tegen papa zeggen dat hij wat vaker zijn mail checkt?”, kan bij een kind veel stress veroorzaken. Ze voelen zich verantwoordelijk voor de reactie van de ander en raken bekneld in de emotionele dynamiek van de volwassenen.
Het kan ook gebeuren doordat de volwassene eigenlijk wil dat het kind iets weet over de andere (bonus)ouder, maar stiekem wel weet dat hij/zij dit niet zo kan zeggen. Hij of zij wil duidelijk maken dat de andere ouder niet ok is, en verpakt dit in een boodschap die het kind moet overbrengen. Echt een no go!
De gevolgen voor het kind
Het bonuskind kan zich gevangen voelen in een loyaliteitsconflict. Ze willen niemand teleurstellen, maar voelen zich tegelijkertijd belast met problemen die niet van hen zijn. Dit kan leiden tot stress, schuldgevoelens, slaapproblemen en zelfs spanningen in de relatie met hun ouders en bonusouders.
Hoe kun je hiermee omgaan? 3 Tips
Praat direct met elkaar
Het is essentieel dat ouders en bonusouders verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen communicatie. Als je iets te bespreken hebt met de andere ouder of bonusouder, doe dat dan zelf. Kinderen horen geen tussenpersonen te zijn. Heb je moeite met contact? Overweeg een neutrale manier zoals e-mail of een gezamenlijke planningstool.
Voorbeeld: In plaats van tegen je bonuskind te zeggen: “Kun jij aan je moeder vragen of ze volgende week eerder kan komen?”, stuur zelf een berichtje.
Erken de situatie als het gebeurt
Als je merkt dat een kind een boodschap van een ander brengt, wees dan begripvol en haal de druk weg. Laat hen weten dat ze geen verantwoordelijkheid hoeven te dragen.
Voorbeeld: Zeg iets als: “Dank je wel dat je dit zegt, maar ik regel dit liever direct met je moeder. Dit is niet iets waar jij je zorgen over hoeft te maken.”
Leer kinderen grenzen aangeven
Leer kinderen aan om het aan te geven als ze zich ongemakkelijk voelen. Laat ze weten dat het oké is om te zeggen: “Ik wil graag dat je dit zelf zegt” Dit geeft hen de ruimte om loyaal te blijven aan zichzelf in plaats van aan de volwassenen om hen heen.
Voorbeeld: Je kunt tegen je kind zeggen: “Als iemand jou iets vraagt wat je lastig vindt, mag je altijd zeggen dat ze het zelf met mij of papa moeten bespreken.”
Het is niet altijd makkelijk om spanningen in een stiefgezin te voorkomen, maar door kinderen niet te belasten met volwassen verantwoordelijkheden, geef je hen de ruimte om kind te zijn.
Wat zijn jouw ervaringen hiermee? Heb jij nog tips om dit soort situaties te voorkomen? Deel ze hieronder, zodat we van elkaar kunnen leren!
