De vader van mijn dochter (toen 10 jaar) overleed door euthanasie. We hebben onze dochter zo liefdevol en eerlijk mogelijk door dat proces geleid. Het was het zwaarste wat ik ooit heb gedaan. De POH-GGZ zei: “Marieke, je bent té empathisch. Je leeft zó in hoe het misschien voor hem is. Kies compassie: dichtbij genoeg om betrokken te zijn, ver genoeg om overeind te blijven.” Die zin sneed dwars door alles heen en hield mij overeind.
De extra laag waar bijna niemand over praat
In een samengesteld leven rouw je nooit alleen. Alles schuift. Rollen, plekken, grenzen. En er is nóg zo’n laag die pijn doet: de vraag “sta ik wel op de kaart?”
Ben ik wel of niet uitgenodigd. Hoor ik erbij of ben ik figurant in een scene die wel mijn leven raakt. Gelukkig: ik was erbij. Maar de aanloop was rauw, omdat elke keuze ineens méér betekent dan alleen “aanwezig zijn”.
Als je níet bij de uitvaart kunt of mag zijn
Het kan gebeuren. Regels, emoties, familie. En jouw kinderen gaan wel. Regel dan een familielid of vertrouwd persoon die zichtbaar oplet bij jouw kinderen: water, jas, zachte woorden, een plek om even te huilen of te lachen. Spreek vooraf één signaal af (“hand op schouder = even naar buiten”). Als je ex dat niet kan dragen of er niet aan denkt, regel jij het via iemand anders. Dat is geen inmenging, dat is zorg.
De spanning in mijn nieuwe relatie
Ik was anderhalf jaar samen met mijn partner. Zijn kinderen waren jong; ze wisten niet eens wie de vader van mijn dochter was. Ik haalde onvermijdelijk een stuk verleden mijn nieuwe relatie binnenen ik probeerde hem tegelijk te beschermen. Ik wilde niet dat hij zich tweede keus voelde naast een verhaal dat al bestond. Dus vertelde ik te weinig, te laat, te voorzichtig.
Ondertussen maakte ik me oneindig veel zorgen over mijn dochter. Daardoor kon bijna álles wat mijn partner wél zei verkeerd vallen. Mijn hoofd riep: “Je begrijpt dit niet.” Niet omdat hij onverschillig was, maar omdat mijn zenuwstelsel in overdrive stond. Ik rouwde, ik moederde, ik bemiddeldeen ik liet hem niet echt meedragen. Dat maakte dat ik me onnodig heel eenzaam voelde
Wat ik nu anders zou doen (en wat jij hieraan hebt)
1) Empathie ↔ compassie schakelen
Empathie is mee-voelen (en soms mee-verdrinken). Compassie is mee-doen wat helpt, zonder jezelf kwijt te raken. Dat betekent: pauzes inbouwen, grenzen zetten.
2) Rol- en plekhelderheid vóór de dag van de uitvaart
-
Wie vertelt wat aan welk kind (en wanneer)?
-
Één woordkeuze: “ernstig ziek”, “gaat dood”, “euthanasie”. Geen vaagheid, wel passend bij de leeftijd
-
Welke volwassene is “de veilige plek” voor welk kind op de dag zelf.
-
Wat hoort tussen ouders (op een vast moment), nooit aan de deur of aan tafel.
3) Partner wél betrekken klein en concreet
Vraag expliciet: “Wil jij morgen de boodschappen en het eten regelen?” “Wil jij de kids begeleiden naar de auto?” Kleine, duidelijke taken. Zo leun je samen zonder dat iemand verzuipt.
4) Als jij niet bij de uitvaart bent
-
Spreek met je kind af wie de “hand op schouder”-persoon is.
-
Zorg voor een nazorg-ritueel thuis (kaars, foto, lied) zodra je kind terug is.
-
Vraag om één korte update via de afgesproken persoon, niet via live-appjes tijdens de ceremonie.
5) Rituelen die iedereen dragen
Een tekening meegeven. Een woord op een kaartje. Een armbandje. Rituelen zijn bruggen: van te veel gevoel naar hanteerbaar gevoel. Ze geven ook de bonusouder een zuivere plek: “Dit is wat ík bijdraag.”
6) Taal voor in je nieuwe relatie
-
Naar je partner: “Ik ben bang dat jij je tweede keuze voelt als ik over vroeger praat. Ik wil het wél delen en ik heb jouw nabijheid nodig.”
-
Naar jezelf: “Het is logisch dat dit veel doet. Eerst landen, dan kiezen.”
-
Naar je kind: “Alles wat je voelt is oké. Wil je praten, tekenen of even niks.”
Wat ik mezelf achteraf had gegund
Dat ik had gezegd: “Ik kan dit niet alleen.” Dat ik mijn partner had binnengehaald in kleine, duidelijke stukjes. Dat ik sneller voor compassie had gekozen: liefde mét zelfzorg.
En dat ik mezelf had toegestaan om te rouwen in het heden, zonder te bewijzen dat ik mijn verleden perfect had opgeruimd voordat ik het met mijn nieuwe liefde deelde.
Als jij hier middenin zit of je begeleidt gezinnen in deze fase weet: je hoeft geen held te zijn. Je mag leunen. Dat is óók liefde.
Wil je dat ik even meekijk in jouw situatie met je samengestelde gezin? (opvoeden, communicatie, de ex etc.) stuur een whats app en ik denk met je mee
Marieke
Stiefexpert
