In de psyche van de mens is een complexe dynamiek gaande van de verschillende onderdelen van het zelf. Een waardevolle benadering van deze dynamiek wordt gevonden in de theorie van het traumadeel, overlevingsdeel en gezonde deel, zoals voorgesteld door dr. Rupert. In dit blog zal ik dieper ingaan op deze drie delen van het zelf en hoe ze samenwerken in de totstandkoming van het menselijk functioneren.
Jouw Traumadeel
Het traumadeel vertegenwoordigd diepe en minder diepe wonden en littekens uit het verleden. Het zijn de onverwerkte emoties, herinneringen en overtuigingen die zijn geworteld in pijnlijke ervaringen. Deze ervaringen kunnen variëren van ernstige trauma’s zoals misbruik of verlies, scheiding tot subtiele maar duidelijke emotionele littekens uit de kindertijd. Denk hierbij aan pesten, ziekte ervaringen.
Het traumadeel uit zich vaak als angst, depressie, woede of andere vormen van psychisch lijden. Het heeft de neiging om onder de oppervlakte van het bewustzijn te blijven, maar oefent toch een krachtige invloed uit op gedachten, emoties en gedragingen. Het kan maar zo zijn dat het bijna dagelijks in meer of mindere mate getriggerd wordt.
- Je voelt je buitengesloten
- Je mening doet er niet toe
- Je voelt je afgewezen
- Je twijfelt over wat de ander van je verwacht
Het erkennen en verwerken van het traumadeel is een essentiële stap in het helingsproces. Dit kan je o.a. doen door familie opstellingen, coaching of waar nodig therapie
Overlevingsdeel: De Strijder in jou
Het overlevingsdeel vertegenwoordigt de mechanismen die jij hebt ontwikkeld om te overleven in moeilijke omstandigheden.
Bijvoorbeeld:
- Je wordt ‘afgewezen’ door je bonuskind
- Je hebt ruzie met je partner over de opvoeding
- De biologische moeder negeert je
Deze omvatten zowel fysieke als psychologische strategieën die zijn geïntegreerd in het neurologische systeem als reactie op stress en gevaar.
Een strategie is bijvoorbeeld: weglopen bij een ruzie, in de aanval gaan bij een ruzie, de biologische moeder uit de weg gaan.
Dit deel van het zelf is vaak hyperalert en reactief, klaar om te vechten, vluchten of bevriezen bij de geringste dreiging. En wordt dus ook vaak en snel getriggerd
Hoewel het overlevingsdeel van vitaal belang is in tijden van crisis, kan het ook belemmerend zijn wanneer het voortdurend wordt geactiveerd in situaties die niet daadwerkelijk bedreigend zijn. Het kan leiden tot chronische stress, relatieproblemen en slaapproblemen.
Het leren herkennen en beheersen van het overlevingsdeel is cruciaal voor het bereiken van veerkracht en welzijn. Dit omvat het ontwikkelen van zelfregulerende vaardigheden, het opbouwen van een veilige omgeving en het bereiken van een beter begrip van de eigen reactiepatronen.
Gezonde Deel: De Essentie van het Zelf
Het gezonde deel vertegenwoordigt de kern van het zelf, vrij van de beperkingen van trauma en overleving. Het is de bron van innerlijke kracht, veerkracht en authenticiteit.
Dit deel van het zelf wordt gekenmerkt door een gevoel van innerlijke rust, verbondenheid en zelfacceptatie. Het is vrij van de last van het verleden en de constante strijd van overleven. In plaats daarvan straalt het een gevoel van heelheid uit.
Het ontwikkelen van het gezonde deel omvat het ontwikkelen van zelfcompassie, het ontwikkelen van emotionele intelligentie en het ontwikkelen van een diep gevoel van zelfbewustzijn. Door contact te maken met dit deel van het zelf kan jij veel adequater en gezonder reageren in lastige situaties in je samengestelde gezin (werk, vrienden etc.)
Integratie en Heling
Hoewel het verleidelijk kan zijn om deze delen van het zelf als afzonderlijke stukken te zien, is het belangrijk op te merken dat ze allemaal met elkaar verbonden zijn in een complex web van interacties. Heling en groei komen voort uit het erkennen, omarmen en integreren van alle aspecten van het zelf.
In ons leven, kunnen we allemaal een beetje meer als dr. Rupert worden – ons traumadeel erkennen, ons overlevingsdeel omarmen en ons gezonde deel ontwikkelen. Door het gezonde deel te ontwikkelen kan je het overlevingsdeel verkleinen.
Heb je mijn nieuwe e-book al? Meer verbinding in je samengestelde gezin, door het oplossen van oude pijn. Klik hier
