Hoe laat je kinderen voelen dat ze er écht bij horen?
Stel je voor: je kinderen zijn een weekend bij jou. Je kijkt ernaar uit, hebt misschien zelfs iets speciaals bedacht. Maar zodra ze binnenkomen, zie je hoe zoekend ze rondkijken. Hun halfbroertje racet door de kamer, hun stiefzus vraagt aandacht van je partner, en voor jouw kinderen voelt het alsof ze even moeten ‘inpluggen’ in een gezin dat zonder hen ook gewoon doorgaat.
Dit is een van de grootste uitdagingen van samengestelde gezinnen: hoe geef je kinderen die er maar een deel van de tijd zijn het gevoel dat ze net zo belangrijk zijn als de kinderen die er altijd zijn?
Lotte en haar dochter
Lotte (38) heeft een dochter van 9, Isa, die om het weekend bij haar is. Samen met haar partner Mark woont ze met zijn twee zonen van 7 en 11, die altijd in huis zijn.
Lotte vertelde mij:
“Ik voel me schuldig. Mijn dochter zegt soms: ‘Het lijkt wel alsof je meer van hen houdt, want zij mogen altijd blijven.’ Dat breekt mijn hart. Maar ik weet niet hoe ik haar kan laten voelen dat ze net zo belangrijk is.”
Dit is zó herkenbaar. Niet omdat Lotte niet genoeg van Isa houdt, maar omdat de ongelijkheid in aanwezigheid automatisch een verschil creëert.
Kinderen zoeken naar hun plek: ben ik belangrijk genoeg?
Kinderen die niet altijd in huis zijn, stellen vaak bewust of onbewust de vraag: ben ik belangrijk genoeg voor jou?
Dat zie je terug in hun gedrag:
-
Een kind dat veel extra aandacht vraagt of juist mokkend op de bank gaat zitten.
-
Een kind dat jaloers reageert op broertjes of zusjes die vaker bij jou zijn.
-
Een kind dat test: “Hou je eigenlijk wel evenveel van mij?”
-
Een kind dat overdreven braaf of behulpzaam wordt, in de hoop jouw bevestiging te krijgen.
Al dit gedrag komt voort uit dezelfde behoefte: zekerheid krijgen dat hun plek in jouw hart onbetwist is.
Systemische bril: waarom dit zo gevoelig is
Vanuit de systeemtheorie spelen hier een paar dynamieken mee:
-
Rangorde
Elk kind heeft een vaste plek in de familie: oudste, jongste, enige. Wanneer er nieuwe kinderen bijkomen, raakt die plek soms onduidelijk. -
Loyaliteit
Kinderen zijn onlosmakelijk verbonden met hun beide ouders. Als ze bij jou minder ruimte voelen door het nieuwe gezin, kan dat spanning geven. -
Zichtbaarheid
Kinderen die niet altijd aanwezig zijn, lopen het risico ‘onzichtbaar’ te worden in de dagelijkse dynamiek.
Wat jij als ouder en bonusouder kunt doen
Het goede nieuws: je kunt die onzichtbaarheid doorbreken en laten merken dat ze ertoe doen.
In je gedrag
-
Maak rituelen. Een vast ontbijtje als ze komen, een liedje in de auto, of altijd samen een spelletje voor het slapengaan.
-
Reserveer tijd. Plan een één-op-één moment, hoe klein ook.
-
Geef zichtbare plek. Zorg dat hun spullen een vaste plek hebben, ook als ze er niet zijn.
In je woorden
-
Zeg het hardop: “Ik ben zo blij dat jij er bent.”
-
Stel doorvragen die laten zien dat je echt wilt weten hoe ze zich voelen.
-
Erken ongelijkheid: “Het klopt dat je hier minder vaak bent, maar jij bent voor mij net zo belangrijk.”
Wanneer doe je het goed genoeg?
Veel ouders en bonusouders vragen zich af: hoe weet ik of ik genoeg doe?
Perfect wordt het nooit. Je kunt het verschil in aanwezigheid niet wegpoetsen. Wat telt, is dat jouw kinderen voelen dat ze gezien worden en dat hun plek veilig is.
In de woorden van de systeemtheorie: het gaat niet om absolute gelijkheid, maar om erkenning en bestaansrecht.
Tot slot
Kinderen hebben een haarscherpe antenne voor rechtvaardigheid. Ze voelen feilloos of ze er écht bij horen. Soms stellen ze de vraag letterlijk, soms laten ze het zien in gedrag. En steeds opnieuw zoeken ze naar jouw antwoord: ben ik belangrijk genoeg voor jou?
Dat antwoord geef jij in je woorden, je gedrag en in de herhaling van kleine signalen. Daarmee laat je zien: jij hoort erbij, altijd.
👉 Twijfel jij of je kinderen of bonuskinderen wel genoeg voelen dat ze ertoe doen in jullie gezin? Vind je het lastig om de balans te vinden tussen de kinderen die altijd bij je zijn en de kinderen die soms komen? Stuur me gerust een berichtje via de WhatsApp-button op mijn website. We denken graag mee!
Marieke
Stiefexpert
