Een samengesteld gezin bouwen is nooit eenvoudig. Je hebt liefde voor je partner, misschien ook voor zijn of haar kinderen, en je wilt samen een thuis creëren. Maar soms loop je tegen een pijnlijke realiteit aan: je partner neemt zijn of haar rol als ouder niet (volledig) op zich.
En dat heeft direct gevolgen voor jou. Want als je partner geen ouder kan of wil zijn, dan kun jij nooit écht bonusouder worden. Je krijgt simpelweg de erkenning, positie en het gezag niet om die rol te dragen. Je kunt van alles proberen, grenzen stellen, opvoedafspraken maken, liefde geven, maar als de basis ontbreekt, voelt het alsof je aan een dood paard trekt.
De systemische disbalans
Binnen gezinnen geldt een duidelijke ordening, zoals beschreven in de systeemtheorie en in de fontein van Els van Steijn. Ouders staan boven hun kinderen: zij dragen verantwoordelijkheid, stellen grenzen en zorgen voor veiligheid. Kinderen staan daaronder en hebben baat bij duidelijkheid en voorspelbaarheid.
Als een ouder die plek niet inneemt, bijvoorbeeld door angst, ziekte, psychische problemen of vermijding, dan schuiven kinderen automatisch omhoog in het systeem. Ze nemen ruimte in die niet van hen hoort te zijn. Dat gebeurt onbewust, maar heeft grote gevolgen: kinderen worden onrustig, ongehoorzaam of juist overmatig zorgzaam.
En jij, als bonusouder, kom je in een vacuüm terecht. Want jij staat nooit bóven de kinderen. Je plek is altijd naast je partner. Maar als die partner niet op zijn ouderplek staat, kun jij ook niet je bonusouderplek innemen. Je zweeft er als het ware naast, zonder erkenning, zonder autoriteit.
Wat ben je dan wel?
Wanneer jouw partner geen ouder kan zijn, ben jij vaak eerder:
-
Een steunpilaar voor je partner je vangt zorgen, frustraties of verantwoordelijkheden op die eigenlijk niet van jou zijn.
-
Een maatje voor de kinderen je kunt er wél zijn in de relatie, in kleine dingen: samen koken, even luisteren, plezier maken. Maar niet als volwaardig opvoeder.
-
Een tijdelijke invuller soms neem je taken over (huiswerk, regelen van spullen, sport), maar je merkt dat kinderen je gezag niet echt erkennen.
Dit is belangrijk om te beseffen: je faalt niet als bonusouder. Het systeem klopt niet, waardoor jij je rol niet kán vervullen.
Waarom lukt het sommige ouders niet om hun plek in te nemen?
-
Psychische problematiek – depressie, burn-out of trauma.
-
Lichamelijke ziekte of beperking – beperkte energie of chronische zorg.
-
Onverwerkt verdriet of loyaliteitsstrijd – de scheiding blijft in de weg zitten.
-
Vermijding of conflictangst – bang om streng te zijn of grenzen te stellen.
-
Gebrek aan opvoedvaardigheden – zelf geen duidelijke opvoeding gehad.
Wat betekent dit voor het samengestelde gezin?
-
Kinderen raken verward. Ze krijgen te veel macht of verantwoordelijkheid, of zoeken grenzen op die er niet zijn.
-
De bonusouder raakt gefrustreerd. Je doet je uiterste best, maar krijgt geen erkenning of positie.
-
De partnerrelatie komt onder druk. Jullie discussies gaan vaak niet over de was of het naar bed gaan, maar over een dieper systeemprobleem: wie staat waar in dit stiefgezin.
Conclusie
Een bonusouder kan pas écht bonusouder zijn, als de biologische ouder zijn of haar plek stevig inneemt. Doet de ouder dat niet, dan ontstaat systemische disbalans en kun jij nooit de rol vervullen die je zou willen.
Dat betekent niet dat je niets kunt betekenen. Maar wel dat je eerlijk moet zijn: welke rol kan ik wél pakken, en welke verantwoordelijkheid hoort niet bij mij? Want alleen als de ouder ouder is, kan de bonusouder bonusouder zijn.
👉 Herken jij dit en voel je dat je vastloopt in je stiefgezin? Klik op de WhatsApp-button rechtsonder en deel je situatie met mij. Samen kijken we hoe jij steviger je plek kunt innemen, óf je grenzen kunt bepalen
Zo herkenbaar. Mijn man was (en eigenlijk nog steeds) een heel gekwetst persoon. Hij is verlaten, geheel onverwacht (hij had geen signalen opgevangen) door zijn ex en tot op vandaag weet hij ook niet waarom. En ik hoef het niet te weten zegt hij, maar diep van binnen is er pijn.
Daardoor had zijn zoon een zorgende taak op zich genomen. Want vader was te verdrietig.
Hij leert mij kennen en ik ben de spontane wals die het gezin van twee binnen stormt. Ik ben erg zorgzaam en ben mij nu pas bewust van het feit dat ik de indringer in de ogen van de zoon was.
Dus ik nam de zorgtaken over, huishouden. Gesprekken met de zoon, etc.
De ex krijgt daar wat van mee en door wat jaloezie en grip kwijt raken op haar ‘oude’ gezin… Krijgen we een haat nijd relatie die tot op de dag van vandaag (5 jaar) voortborduurt.
En mijn plek is van verzorger naar ‘jij bent niets’ gegaan.
Ik had het anders moeten aanpakken, daar ben ik mij wel bewust van… Alleen berouw komt na de zonde!
He hallo, bedankt voor je reactie.Wat stoer hoe je het beschrijft en inmiddels kan zien. Knap hoor. Hopelijk red jij/jullie je ermee. Marieke